Блог
КIелун ваъ, кьуьлун кIанзава
Самур» газетдин 20 йисан юбилейдиз гьазур жезва чун. Лезги халкьдин чIалан, медениятдин, тарихдин, ахлакьдин гуьзгуь тир и газетдин тираж артухарун патал датIана алахъунар ийизва чна. Чи республикадин, гьакIни дуьньядин лезгийрин уьмуьрда чIехи вакъиадиз элкъвенвай хайи газет мадни вилик тухуз алахъзава чун. 20 йис я «Самур» газетди Азербайжандин лезгияр вири дуьньядиз сейли ийиз. Лезги халкьдин таъсиб чIугвазвай «Самур» хуьн, ам шегьредиз акъудун патал гзаф йисар я чна женг чIугваз. Чи ватанэгьлийрин рикIе хайи халкьдихъ агъунун, жуван тарихарни къагьриманар кIан хьунин цIелхемар кутаз, и цIелхемар ялавриз элкъуьриз алахъзава чун. Чи руьгьдин ивирар квахь тавун патал гъиле къелем кьуна майдандиз экъечIнава.
Гьа са вахтунда газет халкьдин гегьенш къатарив агакьарун, ам кIанарун ниятдалди «Сувар» ансамблни арадиз гъана чна. «Самур» газетдихъ галаз алакъалу тир мярекатар гурлу авун, чи кIелдайбур сад садав агудун патал халкьдин хару-сенятдин хилерикай тир манийрални кьуьлерал чан хкана, абуруз цIийи сегьнедин уьмуьр гана чна. Чи фольклордин, чи мел-межлисрин, мехъеррин кьилин лишанрикай тир хордин манийрал чан хкана. И крар гуьнгуьна твадайла са мурад авай чахъ: «Самур» шегьредиз акъудун, ам Азербайжандин лезгийрин рикI алай газетдиз элкъуьрун. Чилин винел чи гелерикай, алатай девирра лезгийрин кьилел атай крарикай, хьайи вакъиайрикай, чи халкьдин азадвал патал женг чIугур къагьриманрикай, чи чIал хвейи, адан таъсиб чIугур кьегьал инсанрикай чирвилер гун патал алахъунар авуна чна.
Гьукуматдин патай къайгъударвал авачир, спонсорар, гьакIни чIехи къуллугърал алай ксар кичIела вичив агатзавачир цIийи «Самур» акъудиз 15 йис я чна. КIелдайбурун кьадар артухарун патал гьихьтин алахъунар авунач чна: чIалан курсарилай, элкъвей столрилай, поэзиядин нянийрилай кьил кутуна «Демер»алди, концертралди шумудни са мярекатар кьиле тухвана. Кьилди кьуьлерин мектеб арадиз гъана. Гила и мектебда вишелай гзаф же-гьилри кьуьлиз чирзава. Чпин аялрин гъиликай кьуна и мектебдиз гъизвай диде-бубаяр акурла рикI шад гьиссерив ацIуда чи.
- Чи аялрик лезги руьгь акатрай лугьуз гъиз-вайди я чна абур и мектебдиз, - лугьуда абуру.
Авайвал лагьайтIа, рикIивай хвеши жеда чаз, луварар акатда чахъ. Вучиз лагьайтIа мектеб арадиз гъайи сифте йисара гзафбур и кардин гъавурда бегьемдиз акьазвачир. Ингье къени тумари фад цIир гуда, лугьуда чи бубайри. Гила гзаф сейли хьанва чи кьуьлерин мектеб, адан хъсан суракьар яргъариз чкIанва. Гила виридаз кьуьлиз кIанзава.
Ина пис вуч ава кьван, лагьана жузаз жеда квевай. Ингье чи редакциядиз фад-фад жегьилри зенгда.
- Им «Самур» газет яни?
- Эхь. Квез газет кхьиз кIанзава тахьуй?
- Ваъ, чаз кьуьлиз кIанзава.
- Алло. «Самур» газет?
- Квез «Самур» газет кIелиз кIанзавай хьтинд я.
- КIелиз ваъ, кьуьлиз кIанзава чаз!
- «Самур» къачузвани куьне?
- Газет кIелдай вахт ава кьван?
Гьа икI, чи редакциядиз датIана зенгер ийида жегьилри. Гила мехъеррик виридаз иер кьуьлуьналди вири чпихъ ялиз кIанзава. Лап хъсан! Кьуьлуьнал рикI хьун чи халкьдин кьетIенвилери-кай я. «Лезгинкадин» ван атайла руьгь юза хьун, кIвачерик звер акатун чи хасвилерикай я. Хъсан кьуьлдай лезги жегьилар гьикьван пара хьайитIа, гьакьван хъсан я. Анжах са суалди регьятвал къакъудзава чи: вучиз чи са бязи жегьилриз кIелиз кIанзавач? Вучиз дидед чIалал са акьван рикI алач абурун? Абуру чи руьгьдин ивирар кваз такьунун себеб вуч я? ИкI фейитIа чи эхир гьикI хьурай? Жаваб жагъизвач чаз суалрин.
Седакъет КЕРИМОВА
