Биография

Седакъет Керимовадин уьмуьр ва яратмишунар

Седакъет Къайинбеган руш Керимова 1953-йисан 30-мартдиз КцIара (Азербайжан Республика) дидедиз хьана. Ада 1969-йисуз КцIар шегьердин 1-нумрадин юкьван мектеб акьалтIарна. Гьеле мектебда кIелдай вахтунда С.Керимовадин шиирар, гьикаяяр ва макъалаяр республикадин газетринни журналрин чинриз акъатнай. 1969-йисуз Азербайжандин Гьукуматдин Университетдин журналистикадин факультетдик экечIай С.Керимова гьеле студент тирла республикадин виридалайни чIехи тираждалди чап жезвай “Азербайжан генжлери” газетдин чинриз акъудай макъала ва очеркралди сейли хьанай. Адан ахлакьдин месэлайриз талукьарнавай очеркри республикада ван кутунай. Азербайжандин печатдин органра гадарнавай аялрин, иесуз дидейринни бубайрин проблемаяр сифте яз Седакъет Керимовади къарагъарнай.

С.Керимова 1974-йисуз Азербайжандин КП-дин ЦК-дин “Совет кенди” газетда мухбирвиле кIвалахал акъвазнай. Гьа газетда ада ара датIана 17 йисуз кIвалахна. С.Керимовади Азербайжандин парламентдин орган тир “Азербайжан” газетдин завотдел, гуьгъуьнлай “Гуьнай” газетдин кьилин редактордин заместителдин къуллугъ кьилиз акъудна. 1997-йисалай ам “Самур” газетдин кьилин редактор я. С.Керимова азербайжан, урус ва лезги чIаларалди чапдай акъуднавай 8 агъзурдалай гзаф макъалайрин, очеркрин, корреспонденцийрин, зарисовкайрин, эссе ва фельетонрин автор я.

Журналистикада къазанмишай агалкьунрай ам Азербайжандин Журналистрин Союздин “Къизилдин къелем” ва Гьасанбег Зердабидин тIварунихъ галай премийриз лайихлу хьана.

2006-йисуз С.Керимова “Азербайжандин медениятдин лайихлу кIвалахдар” гьуьрметдин тIварцIиз лайихлу хьана.

С.Керимовадин “Ван алачир гьарай” тIвар ганвай сад лагьай повестринни гьикаяйрин ктаб 1985-йисуз 15 агъзур тираждалди басма хьана ва ада автордиз кIелдайбурун патай чIехи гьуьрмет гъана. 1989-йисуз С.Керимовадин “Са гатфарин йиф” тIвар ганвай прозадин ктаб кIелдайбуру хушвилелди кьабулна. С.Керимовадин “Къариб къушран мани” тIвар ганвай шииррин ктаб 1991-йисуз басма хьана. Къелемэгьлиди 1993-йисуз азербайжан чIалал кхьенвай “Алпаб” роман Азербайжандин прозада вакъиадиз элкъвена. Критикри и ктабдикай цIудралди рецензияр чапдай акъудна.

Автордин лезги чIалал сад лагьай ктаб “Лезгинкадал илига” тIвар алаз 1995-йисуз чапдай акъатна. 1998-йисуз ада лезги чIалалди “Къарагъ дуьнья “Лезгинкадал” кьуьлериз” тIвар ганвай шиирринни поэмайрин ктаб чапдай акъудна.

Азербайжан чIалал кхьенвай повестрикайни романрикай ибарат тир “Ряден” (2000) кIватIалдини С.Керимовадиз сейливал гъана. Ктабдихъ авсиятда газетринни журналрин чинриз 54 рецензия акъатна.

Лезги чIалалди С.Керимовадин повестрин ва гьикаяйрин “Къайи рагъ” (2003), шииррин “Мад са гатфар” (2003), аялар патал кхьенвай “Рагъ хъуьрезва” ктабар басма хьана. Адан са шумуд повесть ва роман (“Блажная”), гьакIни шиирар (“За семью горами”) урус чIалаз элкъуьрна чапдай акъуднава.

ТIвар-ван авай кхьираг-журналист Муьзеффер Меликмамедова 2003-йисуз С.Керимовадин яратмишунриз талукьарнавай “Седакъет” тIвар ганвай публицистикадин ктаб чапдай акъудна.

С.Керимовадин 2011-йисуз басма хьайи “КцIар, кцIарвияр” энциклопедиядин кIватIал адан яргъал йисара чIугур зегьметдин нетижа я. Авторди тарихчиди, чIалан пешекарди, журналистди, таржумачиди, фотографди, гьакIни КцIар мукьувай чизвай ва адал рикI алай инсанди хьиз чIугунвай зегьмет чIехиди я. Ктабдин кьилин лайихлувилерикай сад ам кьве чIалалди хьун я.

2012-йисуз Магьачкъалада С.Керимовадин лезги чIалал шиирринни поэмайрин «ЧIалакай баллада» тIвар ганвай ктаб басма хьана.

2013-йисуз Азербайжан Республикадин Нобел Информациядин Меркезди «Седакъет Керимовадин уьмуьр ва яратмишунар» тIвар ганвай азербайжан, лезги ва урус чIаларал туькIуьрнавай библиографиядин ктаб басма авуна. Адан автор филология илимрин кандидат Бейбала Алескеров я. Гьа йисуз Бакудин чара-чара нешриятра С.Керимовадин пуд ктаб - азербайжан чIалал «Лацу гъам», урус чIалал «Севрен марф», лезги чIалал «Квахьай йикъарган» тIвар ганвай романринни повестрин ктабар кIелдайбурув агакьна.

2014-йисуз йисуз Азербайжандин Милли Ктабханади С.Керимовадин уьмуьрдизни яратмишунриз талукьарнавай «Седакъет Керимова» тIвар алай зурба са библиографиядин ктаб чапдай акъудна.

2015-йисуз Седакъет Керимовади Муьзеффер Меликмамедовахъ галаз санал туькIуьрнавай «Лезги чIаланни азербайжан чIалан гафарган» басма хьана.

2016-йисуз чап хьайи «Сувар» тIвар алай ктаб С.Керимовади вичи арадал гъана регьбервал гайи «Сувар» Лезги Манийринни Кьуьлерин Ансамблдин 20 йисан юбилейдиз талукьарнава.

2017-йисуз С.Керимовадин «Лезгие» тIвар алай ктаб Туьркияда басма хьана.

Гьа йисуз С.Керимовадин мад кьве ктаб – лезги фольклордин хилерикай сад тир баядриз талукьарнавай лезги чIалал "Зи зари халкь", азербайжан чIалал «Mənim şair xalqım» ктабар чапдай акъатна.

2018-йисуз чап хьанвай "Зи манияр" ктабда С.Керимовадин 100-дав агакьна манийрин ч1алар ва абуруз кхьенвай манийрин нотаяр гьатнава.

2018-йисуз С.Керимовадин азербайжан чIалал "Özgə ağrısı" (Чарадан тIал) ва урус чIалал "Когда грустят горы" (Дагълари гъам чIугварла) ктабар чапдай акъатна.

2018-йисуз С.Керимова Дагъустан гьукуматдин "Хайи чилиз муьгьуьббатдай" медалдиз лайихлу хьана.

2019-йисуз С.Керимова Дагъустандин "Шарвили" премиядиз лайихлу хьана.

2020-йисуз Седакъет Керимовади Муьзеффер Меликмамедовахъ галаз санал "Азербайжан чIаланни лезги чIалан гафарган" чапдай акъудна. Гьа йисуз шаирдин "Дум моих узоры" поэзиядин ктаб урус чIалал басма хьана.

2021-йисуз С.Керимовади сценариядин авторди, композиторди ва продюсерди хьиз арадиз гъайи вичин «Къайи рагъ» фильм YouTube-да эцигна. Къедалди лезги, азербайжан ва урус чIаларалди и фильмдиз 7 миллиондиз мукьва инсанри килигнава.

2021-йисуз авторди лезги чIалал «Гьиссерин кимел» поэзиядин кIватIал чапдай акъудна.

С.Керимова пуд чIалал – лезги, азербайджан ва урус чIаларал кхьизвай автор я. Адан икьван гагьди 30 ктаб чап хьанва. Адан гзаф эсерар урус, туьрк ва кумык чIалариз элкъуьрнава.