Блог
Руьгь начагъ тахьурай!
Мягькем кIвачер я фад, я геж татабар хьун мумкин я; дуьз юкь какур жеда; бурма чIарар кьилелай михьиз фида; иер чина биришар гьатда; дерин фикирар зайиф жеда; ингье ракъинин ва вацран ухшарар авай хьтин рикI садрани дегиш жедач, ада нур гуда, гьамиша дуьз рекье аваз жеда.
Шекспир
Играми кIелдайбур! Аквазвайвал, алай вахтунда дуьнья чIехи имтигьандин вилик ква. Коронавирус лугьудай бала 140-далай гзаф уьлквейриз чкIанва. Ада агъзурралди инсанар начагъарзава, садбурун уьмуьрар кьатIнава, муькуьбур адахъ галаз женгина ава. Китайда кьил хкажай и вирус гила вири Европадиз, вири дуьньядиз чкIанва. Къе ам пандемиядиз элкъвенва. Им акI лагьай чIал я хьи, галайвал тавуртIа адан нетижаяр заланбур жеда.
Ихьтин шартIара чна вуч авуна кIанзава? Сифте гьар са инсанди дериндай фагьумна кIанда хьи, им гзафни-гзаф залан начагъвал я ва ам кваз такьуна жедач. Жуван хизан, хайибур, мукьва-кьилияр, ярар-дустарни и кардин гъавурда туна вирусдикай хуьдай рекьерихъ гелкъвен чарасуз я.
Иньге заз пандемияди арадиз гъанвай маса гьаларикай ихтилатиз кIанзава. Инсанри тек чпин тандин, кIвалерин ва кIвалахдин чкайрин ваъ, гьакIни руьгьдин михьивал хуьнин важиблувиликай фикирдай вахт алукьнава. Интернетди тахьайтIани сад-садавай яргъаларнавай, арада атун-хъфин амачир инсанар и вирусди генани къайи авуна сефиларайтIа вучда? И чIехи дуьньядай фадлай чпин гъвечIи дуьньяйриз куьч хьанвай, къванцин паруйрин, ракьун ракIаррин а пата чпин кьилдин къелейра чуьнуьх хьана, виртуал алемра йикъар, варцар, йисар рекье твазвай инсанриз коронавирусди чаравилин, къайивилин, тахайвилин мадни гьихьтин рекьер чирдатIа?
Супермаркетра инсанри каш ацалтнавайбуру хьиз, харайралди недай затIар къачуз акурла рикI тIар жезва. Абурук квай къалабулухдин гъавурда акьун четин я. Ихьтинбуру чпи са шумуд касдин раж къакъудзавайдакай фагьумзавач жал? Чпихъ вирус акатун рикIелай ракъурна сад-садаз хуртIар гуз, продуктрал вегьенвайбуруз, аквар гьаларай, кашакай хьиз са куьникайни кичIезвач. Гьа и карди гзаф инсанрин руьгьдин яванвиликай хабар гузва. Са шумуд вацран игьтият кIватIзавайбуру кьве йикъан ризкьи къачудай пул гвачир кесибрикай, пенсиядал вил алай кьуьзуьбурукай, месел алкIанвай начагъбурукай фикирзавач. Абуру инсанвилин, стхавилин, мукьвавилин, юлдашвилин, къуншивилин гьиссер вири квадарнава жал?
Заз чиз, и суалриз са жаваб ава. Эхиримжи йисара инсанар гьар са куьнилай гзаф чпин хкунинни тандин къайгъудик ква. Абурун ватандин, халкьдин, мукьва-кьилийрин, ярар-дус-тарин вилик жавабдарвилин гьиссер къвердавай къуьруь жезва. Сад-садан кIвалериз илифун, сад-садакай хабар кьун, дердер кьезиларун, шадвални гъамар паюн хьтин инсанвилин къени къилихар квахьзава. Чпихъ ирид архадиз бес жедай кьван пулар аваз хайибур гишила къекъвезвайбур тIимил авани? Вичин хайибуруз са верцIи гаф кьванни къимиш тийизвайбур авачни чахъ? Ярар-дустарин хъсан йикъал пехилвалзавайбур, абурун пис йикъал шад тир ксар акуначни чаз?
Ихьтин ругьдин кесибвилер къвердавай пара жезва. Инсанар акваз-акваз сад-садавай къакъатзава, пулунихъ, мал-девлетдихъ агъвазва.
Ругьдин кесибвал къалурдай мисалар садни-кьвед туш. И коронавирусди абур артухарайтIа вучда? Белки Аллагьди ам инсанар синагъ авун патал ракъурнаватIа? Кьиникьинин вилик кесибни девлетлуди, итимни дишегьли гьа са жуьреда ажуз тирди, инсандин уьмуьр гзафни-гзаф куьруь тирди, ам хъсанвилерихъ, къенивилерихъ, суваб крарихъ ялун патал халкь авунвайди чи рикIел хкизватIа?
Къе чинал маскаяр гьалдун чарасуз я. Сад-садак вирус акат тавун патал вири дуьньяда инсанри икI ийизва. Ингье и маскайри чи инсанвилин гьиссер чуьнуьхар тавурай. Чанда кичI гьатна регьимлувал, инсанпересвал, къенивал хьтин инсанриз хас кьетIенвилер квахь тавурай.
Инсанар четин йикъара чир жеда. Гьим вуж кас ятIа гьа чIавуз винел акъатда. Гьар са чIулав йифелай къулухъ экуь югъ къведай хьиз, гьар са четинвилин кьулухъни регьятвал, къулайвал гала. И яцIар, и къалабулухар алатда. Пака гьар са кар гуьнгуьна гьат хъувурла чна сад-садакай регъуь жедайвал тийин.
Белки и карантин инсанар ахгуд хъувун паталди ятIа? Гила чахъ сад-садакай мукьувай хабар кьаз жедай гзаф вахт ава. КIвале кьарай текъвезвай чIавара мукьва-кьилийрикай, хайибурукай хабар кьаз алахъин чун.
